TEMBUNG RANGKEP LAN UKARA PAKON
TEMBUNG
RANGKEP
Tembung
rangkep punika kadadosan saking pangrimbaging tembung lingga utawi tembung
andhahan ingkang karangkep. Mila miturut pangrimbaging tembung-tembung rangkep
kaperang dados :
a. Tembung rangkep dwilingga
b. Tembung rangkep dwipurwa
c. Tembung rangkep dwiwasana
Ingkang sipunrangkep
lingganipun. Tembung lingga punika saged awujud warni-warni.
1. Mawi
Tuladha : jaran-jaran
2. Mawi wisesa na lingga
Tuladha : jaran-jaranan
3. Saking tembung kriya (kata kerja)
Tuladha : ndumuk-ndhumuk
4. Saking bawa ka
Tuladha :
kebonjar-kebanjur
5. Saking ikriya
Tuladha : ndumak-ndumuki
6. Saking bawa ma
Tuladha : mubang-mubeng
7. Saking bawa kuma
Tuladha : kamipuran-purun
Menawi dipuntingali saking
tuladha ing nginggil tembung rangkep dwilingga punika saged kaperang malih
miturut pocapanipun :
1.
Dwilingga padha swara
Tuladha : jaran-jaran, mlaku-mlaku, obah-obah,
kumlanda-lada.
2.
Dwilingga salin swara ngarep
Tuladha : joran-jaran, mloka-mlaku,
kocang-kacang, empang-emping
3.
Dwilingga salin swara mburi
Tuladha : jaran-jeren, kacang-keceng,
4.
Dwilingga salin swara ngarep lan mburi
Tuladha : joran-jaran, empang-emping
5.
Dwilingga semu
Tuladha : Ondhe-ondhe, cumi-cumi.
B.
Tembung Rangkep Dwipurwa
Ingkang
dipunrangkep purwa lingganipun. Wondene wujudipun
1.
Tembung wisesa na lingga
Tuladha : godhong + godhong =
gegodhongan + (an)
2.
Tembung Kriya
Tuladha : nurun + nurun (ake)
= nenurun (ake)
3.
Saka purwaning tembung awujud sigeg (konsonan
an)
Tuladha : Sambetan +sambetan
= sesambetan
Srawungan +
Srawungan = sesrawungan
C.
Tembung rangkep Dwiwasana
Wonten tembung kalih wanda
ingkang saged karimbag sarana ngrangkep wanda ingkang pungkasan.
Tuladha : celuk +celuk =
celuluk
Cenges +cenges =
cengenges
Denga + dengak =
dengangak
UKARA PAKON
Ukara kangge pitudhuh supaya
nindhakake sawijining kagiyatan.
Tuladha : Latar kae saponana! (pakon lumrah )
Ayo padha menyang Sekolah! (pakon pangajak)
Kowe ora kena lunga yen ora duwe sangu! ( pakon pamenging )
Tulung jupukna andhuk neng sampiran! (pakon paminta )
Yen wani mlumpata nyang jurang iku! (pakon panantang )
Ayo padha menyang Sekolah! (pakon pangajak)
Kowe ora kena lunga yen ora duwe sangu! ( pakon pamenging )
Tulung jupukna andhuk neng sampiran! (pakon paminta )
Yen wani mlumpata nyang jurang iku! (pakon panantang )
0 komentar:
Posting Komentar